Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου θα διεξαχθούν σ’ ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό πλαίσιο, που προσδιορίζεται από την κρίση και τις αντιλαϊκές πολιτικές της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της αυτοδιοίκησης.
Ο «Καποδίστριας» επαγγέλθηκε ως μια μεταρρυθμιστική τομή στο μέχρι τότε αναχρονιστικό σύστημα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 12 χρόνια μετά την εφαρμογή του, μπορούμε να πούμε ότι διέψευσε τις προσδοκίες και δεν πέτυχε τους στόχους που είχε θέσει. Δεν συνοδεύτηκε από ριζική αλλαγή του πολιτικού και διοικητικού συστήματος της χώρας, του κεντρικού κράτους, των νομαρχιών και των νέων διευρυμένων Δήμων, με αποτέλεσμα να παραμένει κυρίαρχος ο συγκεντρωτισμός και η μειωμένη προσβασιμότητα του πολίτη στη λήψη και την υλοποίηση των αποφάσεων. Δεν άλλαξε το συγκεντρωτικό δημοτικό σύστημα διακυβέρνησης με απλή αναλογική, αντιπροσώπευση Τοπικών Συμβουλίων, πόρους και αρμοδιότητες. Δεν έγινε ο Δήμος υπερασπιστής και συνδιοργανωτής της αντίστασης και διεκδίκησης των δημοτών.
Το σχέδιο «Καλλικράτης» εισάγεται από την κυβέρνηση και μάλιστα εσπευσμένα, όχι γιατί προσβλέπει στην ουσιαστική αποκέντρωση του κράτους, αλλά κυρίως για λόγους δημοσιονομικούς και γι’ αυτό εντάχθηκε στο αντιλαϊκό πρόγραμμα σταθερότητας που κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι νέες συνενώσεις που προτείνονται, με μοναδικό κριτήριο το πληθυσμιακό, και μάλιστα χωρίς την αποφασιστική συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων των αρμόδιων φορέων και όλων των δημοτών, δε σημαίνει αναγκαστικά ότι θα δημιουργήσουν ένα Δήμο δημοκρατικό, διαφανή, συμμετοχικό και αποδοτικό.
Προτείνει 7 Γενικές Διευθύνσεις (κρατικές Υπερπεριφέρειες), δημιουργώντας στις νέες περιφέρειες συνθήκες κρατικού νεοσυγκεντρωτισμού. Προωθεί τον «ομοσπονδιακό» χαρακτήρα των Περιφερειών και των Δήμων. Καθιερώνει ένα νέο κατακερματισμό με τον τρόπο εκλογής των περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων. Ενισχύει τον «αρχηγικό» περιφερειαρχοκεντρικό & δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα της διοίκησης. Αναπαράγει το συγκεντρωτικό, προσωποκεντρικό και δημαρχοκεντρικό μοντέλο με ένα εκλογικό σύστημα καλπονοθευτικό, μη αντιπροσωπευτικό και αντιδημοκρατικό, με συνέπεια να ενισχύει το δικομματικό σύστημα και στην αυτοδιοίκηση.
Ο «Καλλικράτης» δεν εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για την εφαρμογή του, για την κάλυψη των αναγκαίων υπηρεσιών και υποδομών που θα στοχεύουν στην εξάλειψη των μεγάλων περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων που χαρακτηρίζουν τον σημερινό αυτοδιοικητικό χάρτη, παρουσιάζοντας πλήρη ασάφεια όσον αφορά στους πόρους και τις αρμοδιότητες.
Ο ΣΥΝ εκτιμά ότι το σχέδιο «Καλλικράτης» όπως παρουσιάστηκε, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στην ανάγκη για μια ουσιαστική, δημοκρατική, διοικητική μεταρρύθμιση με αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση, αλλά ουσιαστικά την αντιστρατεύεται και ως εκ τούτου είμαστε αντίθετοι.
Ο ΣΥΝ επιμένει να διεκδικεί μια ουσιαστική δημοκρατική διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους με αιρετές περιφέρειες με εσωτερική αποκέντρωση στις Νομαρχίες και με Δήμους ικανούς να επιτελούν το έργο τους. Με ριζική φορολογική μεταρρύθμιση χωρίς επιβολή νέων φόρων στους πολίτες και με την ανακατανομή των πόρων και των εξουσιών υπέρ των αυτοδιοικητικών θεσμών.
Ο ΣΥΝ θα αγωνιστεί από όποια θέση και να βρίσκεται για τον εκδημοκρατισμό των θεσμών, για την καθιέρωση της απλής αναλογικής, την αναβάθμιση των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης, τη δημιουργία χώρου άμεσης δημοκρατίας και συμμετοχής των πολιτών για την ενίσχυση του λαϊκού και κοινωνικού ελέγχου. Την επεξεργασία σχεδίων περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης με προτεραιότητα το κοινωνικό όφελος, την υπεράσπιση της κατοικίας, του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος.
Ο ΣΥΝ εξακολουθεί να διεκδικεί ένα νέο Εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη με την αντιμετώπιση των τεράστιων ανισοτήτων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, φορέας κοινωνικής και οικονομικής προόδου, φορέας ουσιαστικής κοινωνικής συμμετοχής, δημοκρατίας και διαφάνειας.
Θεωρούμε ότι οι δημοτικές αρχές αλλά και τα κινήματα πόλης θα πρέπει να αγωνίζονται και να διεκδικούν την βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής και θρησκεύματος. Την προώθηση κοινωνικής πολιτικής ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, την υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, τις ανοιχτές θεραπευτικές κοινότητες, την ένταξη των μεταναστών με όλα τους τα δικαιώματα. Αυτά δεν είναι απλά ζητήματα πολιτικής επιλογής αλλά πάλη ιδεολογικής ηγεμονίας απέναντι στον κοινωνικό συντηρητισμό, ο οποίος αλληλοτροφοδοτείται με νεοφιλελεύθερα σχέδια όπως, επιχειρήσεις «σκούπα», «σώματα πολιτών» για τη συνοικιακή ασφάλεια, πάνοπλα στρατιωτικοποιημένα αστυνομικά σώματα, κάμερες σε δρόμους και σε σχολεία.
Τέλος ο ΣΥΝ θα επιδιώξει τη διασύνδεση των Περιφερειακών και Δημοτικών αρχών με τους μαζικούς φορείς, τα κινήματα περιοχής, με συλλογικότητες φεμινιστικού χαρακτήρα και κάθε μορφής προοδευτικές και ριζοσπαστικές συλλογικότητες κοινωνικού, οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα.
